حقوق علم زندگي اجتماعي انساني است. در قرون اخير افراد در تلاش بودهاند تا با ايجاد ضوابط و مقررات در زندگي اجتماعي و گروهي خود در قالب قرارداد اجتماعي به اين رويه نظم و سامان بخشند. در اين ميان عناصري از گذشتههاي دور و ورود آنها به زندگي مدرن امروزي باعث ايجاد تحولات و نگاههاي جديدي در عرصه مسائل حقوقي و اجتماعي شده است. ديه (خونبها) نيز يكي از همين موضوعات است. بررسي و دقت در سابقهي اقوام و تمدنهاي بشري گوناگون نشاندهندهي اين مطلب است كه پرداخت غرامت از سوي جاني به عنوان مجازات يا جبران خسارت داراي سابقهاي طولاني و دراز به قدمت عمر بشر است. اين روند كمكم با گذشت زمان و ورود عناصر و اجزاي تازه وارد مرحلهاي جديد شد. در دين اسلام كه دين رسمي حكومت جمهوري اسلامي ايران است اين نهاد با صراحت و تأكيد مورد قبول قرار گرفت و اين نشان ميدهد كه ديه از احكام امضايي اسلام است كه در واقع در راستاي ايجاد صلح و صفا در ميان خانوادهها و قبايل عرب كه از نظر مسائل اجتماعي در سطح بسيار پايين قرار داشتند به وجود آمد و توسط اسلام تأييد شد. …